Censura

Il-glieda bejn l-awtoritajiet Cinizi u l-Google qed tizviluppa b’mod interessanti imma aktar minn hekk tpoggi quddiemna fatt li sa llum hadna ‘for granted’. Ahna fid-dinja tal-punent nikkonsidraw l-internet bhala medium miftuh u hieles. Nahsbu li llum jew ghada, ic-censura u l-kontroll ikollhom ibaxxu rashom, anke fic-Cina. Mhux hekk jidher.

Ic-Cina halliet l-ewwel kumpaniji tal-internet joperaw 16-il sena ilu. Dahlu anke l-Google f’dan is-suq kbir izda mhux qabel kellhom jaccettaw ammont ta’ censura. Per ezempju, jekk iddahhal Tiananmen fuq Google fic-Cina, ma jitla’ xejn. Dak iz-zmien, il-Google kienet iggustifikat l-agir taghha u argumentat li kien l-ewwel pass lejn web Ciniza aktar hielsa.

Erba’ snin wara, l-Google qed jahsbuha kemmxejn differenti. Wara diversi websites li kellhom jinghalqu minhabba kontroll mill-awtoritajiet anke fuq materjal b’kontenut politiku, il-Google qed jheddu li jitilqghu mic-Cina. Jaghmlu x’jaghmlu l-Google, u wiehed jifhem kemm hi decizjoni difficli ghal negozju meta ghandek suq kbir bhal dak, l-internet fic-Cina jibqa’ u jissahhah. Wiehed minn kull hames persuni li juzaw l-internet fid-dinja (li llum ilahhqu l-1.7 biljun), joqghodu fic-Cina. Dak li jidher li qed jigri hu li c-Cina qed tizviluppa s-sistema taghha tal-internet, kompluta bic-censura!

Kif wissiet Hilary Clinton ftit tal-jiem ilu, in-networks ta’ informazzjoni jaghmlu l-gvernijiet aktar accountabl’ imma jistghu jintuzaw ukoll biex ‘ikissru l-kritika u jirfsu d-drittijiet umani’. Nizbaljaw jekk nahsbu li ghodda tintuza bl-istess mod minn kulhadd jew kif dejjem hsibna li ghandha tintuza. Wara Copenhagen, ic-Cina jista’ jkollha sorprizi ohra ghalina.