Żewġ mexxejja b'wirt differenti

Fl-aħħar siegħat smajna bil-mewt ta’ żewg mexxejja, Vaclav Havel u Kim Jong Il. Żewg mexxejja li ħaddnu valuri politici differenti u li għal ragunijiet differenti ħallew il-marka tagħhom fuq id-dinja.

Havel jibqa’ mfakkar bħala l-bniedem li mexxa l-poplu Cekoslovakk kontra l-ħakma komunista li laħqet il-qofol tagħha fl-1989 b’dik li baqgħet imsejħa r-Rivoluzzjoni l-Vjola. Is-sehem ta’ Havel fil-ġlieda ghall-liberta’ kien ilu għaddej is-snin u fil-fatt kien meqjus bhala dissident mit-tmexxija komunista Ceka. Kien hu li waqqaf fl-1977 ic-Charter 77, grupp li kien jitkellem fuq id-dmir tal-Gvern Cekoslovakk li jħares id-drittijiet tal-bniedem ġaladarba kien iffirma it-trattat ta’ Helsinki fl-1975. Havel għamel żmien twil fil-ħabs.

Mal-kisba tal-liberta’ Havel kompla jservi lill-poplu tiegħu billi sar President ta’ pajjiżu lejn l-ahhar tal-1989 u tul iż-żmien li hu kien fit-tmexxija, pajjiżu għamel it-transizzjoni għad-demokrazija. Fl-1993 ic-Cekoslovakkja saret żewġ stati, ir-Repubblika Ceka u s-Slovakkja li mbagħad saru membri tal-Unjoni Ewropea magħna fl-2004.

It-tmexxija ta’ Kim Jong Il tikkuntrasta bil-kbir ma’ dik ta’ Havel. Jong Il, mexxa lil pajjizu ghal 17-il sena wara l-mewt ta’ missieru Kim il Sung, li s-Socjalisti ta’ pajjiżna kienu ffirmaw trattat sigriet miegħu fis-snin 80. Jong Il kompla fuq il-passi ta’ missieru u kompla kabbar l-iżolament ta’ pajjiżu filwaqt li kompla jkabbar it-tisħiħ tal-armata ta’ pajjiżu filwaqt li parti kbira tal-poplu spicca jbati l-guħ. Għalkemm jeżisti xetticiżmu kbir, wieħed ma jistax ma jawgurax li l-mewt ta’ Kim Jong Il isservi bħala bidu ta’ kapitlu ġdid fit-tmexxija ta’ dan il-pajjiż Asjatiku.

Il-mewt ta’ dawn iż-żewg mexxejja turi kif tmexxija politika tħalli effetti li jtulu ferm aktar mill-ħajja ta’ bniedem. Illum ir-Repubblika Ceka tħares lura lejn il-ħajja ta’ Havel b’apprezzament u kunfidenti li tista’ tkompli tibni fuq strutturi demokratici. Il-Korea ta’ fuq mill-banda l-ohra llum issib lilha nnifisha f’sitwazzjoni ferm agħar minn 17-il sena ilu, u ffacajta wkoll minn sanzjonijiet internazzjonali minħabba l-politika militari tagħha ta’ tisħiħ fl-armamenti tal-qerda tal-massa.