Htiega ta' maturazzjoni akbar

Din il-gimgha ppartecipajt fil-programm Bondi+ li ddiskuta l-immanigjar tal-iskart f'pajjizna. Impressjonawni l-features li hejjew wara li zaru facilitajiet simili ghal dawk li l-istrategija qed tindika. Wrew bic-car kif jahdem inceneratur f'Minden fil-Germanja ta' daqs bejn wiehed u iehor li ghandna bzonn ahna f'pajjizna. Impjanti bhal dak hemm hafna llum fil-pajjizi Ewropej li jithadmu skond id-direttivi tal-UE.

Mid-diskussjoni tal-programm rega harget ukoll ċara d-differenza ta’ kif il-partiti f’Malta jmexxu l-politika taghhom. Għandna Gvern li qed jippreżenta abbozz ta’ strateġija mħejjija minn nies tekniċi, li ma ntaghzlux minhabba l-kulur politiku taghhom imma ghall-kompetenza taghhom. Dawn hejjew strateġija li qed tipproponi primarjament li nisfruttaw l-energija li nistghu niehdu mill-iskart, inkluz billi 20% tal-iskart taghna jmur f'inceneratur minflok ma jintrema go landfill.

Minn naha l-ohra nsibu lil PL u lil AD li jikkompetu bejniethom min se jbezza l-aktar u min minnhom se jizra l-aktar dubji. Il-Gvern mexa b’apertura u trasparenza sħiħa tant li qabel ma nħarġet għal perijodu ta konsultazzjoni pubblika din l-ewwel reviżjoni tal-istrateġija tal-immaniġġjar tal-iskart lil Leo Brincat tajnih preżentazzjoni ddettaljata. Dan juri kemm il-Gvern għandu bieb miftuħu m’għandu xejn x’jaħbi.

Waqt il-laqgħa li saret ma' Leo Brincat offrejtlu li f’każ ta' kull mistoqsija l-bieb hu dejjem miftuħ u jkun jista’ jingħata t-tweġibiet kollha minn naħa wkoll tan-nies tekniċi li kulħadd jaf min huma, ghax isimhom ghamilnih pubbliku.

Sfortunatament din l-apertura u t-trasparenza minn naħa tal-Gvern mhux qed tiġi reċiprokata mill-Partit Laburista. Meta tlabt lil Leo Brincat jghid min huma n-nies teknici li appuntaw fuq it-team tekniku taghhom, irrisponda "Ma tarax, halli taghmlulhom vendikazzjoni !". Kont nittama li l-pajjiz wara dak li gara fuq Sant'Antnin immatura u mhux se jerga juza din il-materja tant mportanti bhala ballun politiku. Sfortunatament jidher li kont zbaljat !

Quddiesa relevanti

Il-bierah filghaxija mort nisma l-quddies tas-7.00pm fil-Knisja Parrokjali ta' Haz-Zebbug. Veru hadt gost. Quddiesa differenti minn Fr.Daniel Cardona. Animata mill-bidu sal-ahhar. Bi projection screen fuq l-artal fejn tara l-hin kollu slide feature li jinkludi grafika sabiha bil-kliem tal-qari u tat-talb progettat fuq il-grafika.

Kien hemm knisja ppakkjata b'udjenza mhallta, minn anzjani sa zghazagh. Kumbinazzjoni l-bierah inqrat il-Pastorali tar-Randan. U f'parti mill-Pastorali l-Arcisqof jghid li laqtu l-fatt li matul l-ahhar gimghat ltaqa ma' qassisin li qed jaghmlu hilithom biex jaghmlu l-quddiesa aktar interessanti. Kien punt importanti ghax onestament nemmen li hemm bzonn sforzi akbar biex il-quddiesa tal-Hadd, specjalment l-Omelija, ssir aktar relevanti u nteressanti.

Dan ifakkarni fi storja ricenti li grat f'Ruma. Wiehed mill-Isqfijiet godda, baghat numru ta' zghazagh u persuni ohrajn biex jisimghu l-omeliji f'diversi knejjes fid-djocesi tieghu halli jaghmlu audit tal-kwalita' ta' dak li jintqal u kif jintqal. Wara gabar lill-qassisin u urihom x'qalu dawn il-persuni. Semghu it-tajjeb u l-hazin, li hafna drabi ftit jghidulhom. Jekk l-omelija hija rrelevanti u tkun bla sens, sempliciment jibdew jonqsu n-nies li jigu.

Ikun tajjeb li d-Djocesijiet ta' Malta u Ghawdex forsi jaghmlu esercizzju simili halli l-quddies ghallanqas tal-Hadd isir interessanti daqs il-quddiesa li smajt il-bierah jew il-quddiesa li smajt il-Hadd ta' qabel ta' Fr.Charles Tabone fil-Knisja tan-Nazzarenu f'Tas-Sliema.

Maltemp li għadu m’għaddiex

Il-maltemp, ikkawżat mill-kriżi finanzjarja dinjija bla preċedent, għadu ma għaddiex. Stejjer tal-aħħar jiem juru kif il-produttur tal-karozzi Nissan se jneħħi 20,000 impjieg mill-aktar fis. Fl-istess industrija tal-karozzi fl-aħħar sitt xhur ġie rreġistrat tnaqqis fl-attivita’ ta’ kważi 50%.

Ċertu fatti jħalluk bla kliem. F’nofs din il-kriżi, ikkawżata primarjament minn aġir xejn adatt minn ċerti istituzzjonijiet finanzjarji internazzjonali, nisimghu li ċertu banek qed jiddiskutu x’bonus jagħtu lill-għola uffiċjali tagħhom ! Inkredibbli ! Il-Grupp tar-Royal Bank of Scotland qiegħed jhewden kif iqassam mal-biljun lira sterlina f’bonuses lill-ogħla uffiċjali tiegħu, fl-istess żmien li depożitaturi żgħar qed jirriskjaw serjament il-falliment. Wara li l-media kixfet dan l-iskandlu, saret presjoni kbira fuq dan il-bank tant li dan naqqas il-bonuses minn £1,000 miljun ghal £175 miljun !

Nifhem ir-rabja tal-Prim Ministru Ingliż quddiem din l-aħbar ! Il-kunsiderazzjonijiet hawnhekk jistgħu jmorru lil hinn minn sempliċiment argumenti finanzjarji. Hemm ukoll element ta’ konsiderazzjoni soċjali, u għaliex le, anke regħba minn uffiċjali li kienu involuti direttament fit-teħid tad-deċiżjonijiet li għenu mhux ftit biex is-sitwazzjoni ppreċipitat u issa qed jistennew premju!

Il-lezzjonijiet minn din il-kriżi finanzjarji huma ħafna u jkun żball kbir jekk inħallu din il-kriżi tgħaddi mingħajr ma nadottaw prattiċi li jevitaw sitwazzjonijiet simili fil-futur. Fuq aspett etiku, hemm x’nitgħallmu wkoll u nittama li din l-esperjenza ma tkunx ġiet u marret għalxejn.

UHM - partner importanti

Il-bierah indirizzajt il-Kunsill tal-UHM, wara li dawn talbuni niprezentalhom l-abbozz tal-Istrategija Nazzjonali dwar il-Bdil fil-Klima. Dan l-abbozz tak-Istrategija diga kien ġie pprezentat u diskuss waqt laqgħa tal-Kunsill Malti għall-Izvilupp Ekonomiku u Soċjali (MCESD) izda l-ufficjali tal-UHM xtaqu li l-membri tal-Kunsill taghhom ikunu esposti aktar ghal dan id-dokument li fih 87 rakkomandazzjoni.

Bla tlaqliq ikolli nghid li kienet sessjoni veru worthed. Kellna diskussjoni tajba hafna u kont verament impressjonat bil-livell tal-hsieb tal-udjenza u l-mistoqsijiet li sarulna. Is-sessjoni tal-bierah ghalmitni li hemm skop ghal hidma aktar wiesa ma' din il-Union fil-qasam tal-ambjent f'pajjizna.

Hadt l-okkazzjoni sabiex nenfasizza l-htiega li anke s-social partners jehtieg jifhmu li hemm deċiżjonijiet li pajjiżna irid jieħu biex jara kif jisfrutta r-riżorsi limitati ta’ pajjiżna għal-ġenerazzjoni ta’ enerġija nadifa. Spjegajt li l-Istrategija ghandha relevanza ekonomika u soċjali kbira. Filwaqt li hemm prezz gholi li pajjizna jkollu jhallas jekk sal-2020 ma nilhqux il-miri li ghandna, wiehed tajjeb jifhem li hemm ukoll opportunitajiet ta’ xogħol u investiment jekk ngharfu nimxu bil-ghaqal.

Qsamt maghhom ukoll il-hsibijiet ewlenin tal-Istrategija ukoll dwar l-Immanigjar tal-Iskart. Spjegajt li l-miri principali li tpoggi quddiemna dan id-dokument huwa dak li nkomplu nisfruttaw l-iskart bħala riżorsu u nieħdu minnu l-akbar ammont ta' enerġija nadifa.

Aktar incentivi

Il-Gvern biex ikompli jħeġġeġ lill-familji jinvestu f’apparat li jnaqqas il-konsum tal-enerġija l-bierah varajna 3 skemi ta' għajnuna ghal xiri ta' :
1. solar water heaters. Kull familja se tingħata lura nofs l-ispejjeż lura sa massimu ta’ €460. Se jingħataw €2 miljun, b’hekk għandhom jibbenefikaw madwar 4,500 familja.
2. photovoltaic panels. Applikant jista jingħata 50% tal-investiment sa massimu ta’ €3,000. Minn din l-iskema se jibbenefikaw madwar 200 familja.
3. insulazzjoni tal-bjut u x-xiri ta’ ħġieġ double glazing. Se tingħata għajnuna ta’ 33% tal-ispiża sa massimu ta’ €300. Minn din l-iskema hu kkalkulat li se jibbenefikaw madwar 1,000 familja.


Sa t-tieni ġurnata mill-ftuħ ta’ dawn l-applikazzjonijiet, daħlu 279 applikazzjoni għal solar water heaters, 149 applikazzjoni għal sistemi ta’ photovoltaic panels u 13 applikazzjonijiet għall-iskema ta’ ħġieġ double glazing u insulazzjoni tal-bjut.
Hija sfortuna li f’pajjiżna anke xi ħaġa posittiva bħal din tisfa taħt il-mira tal-Opposizzjoni. Il-bieraħ il-kelliem tal-Opposizzjoni, Leo Brincat, skond kif ikkwotat minn The Times ikkritika “the confusing manner in which the schemes were introduced.” Skond hu l-Gvern ta l-impressjoni li kull min jixtri equipment bhal dan mill-1 ta’ Jannar 2009 jikwalifika għal dawn l-iskemi.

Wisq nibża li kien hu qiegħed fi stat ta’ konfużjoni. Hija ovvja li meta toħroġ skema d-data li minna persuna jkun jista jikwalifika għall-għajnuna dejjem tkun id-data minn meta dik l-iskema tkun varata biex jitnaqqas ic-cans t’abbuż.


Ghal aktar dettalji ara http://www.mra.org.mt/

Il-process tal-ippjanar

Il-proġett propost fil-Kon-Katidrall ta’ San Ġwann iddomina l-aħbarijiet fl-aħħar jiem. Jien ċert li s’issa intom tafu d-dettalji u għandkom ukoll opinjoni fuq din l-istorja.

Inħoss li fiċ-ċirkostanzi, huwa utli li wieħed jislet xi ftit riflessjonijiet. Fil-fehma tiegħi, kien żball kbir li dan il-proċess safa daqstant politiċizzat. Wara li l-Oppożizzjoni ressqet mozzjoni parlamentari, l-proġett spiċċa jkun diskuss fl-arena politika minflok ma baqa’ jkun analizzat mill-Awtorita’ kompetenti. Dan mhux l-uniku każ, u l-anqas mhu se jkun l-aħħar każ, fejn Membri Parlamentari miż-żewġ naħat tal-Kamra se jkunu favur jew kontra proġett partikolari. U hekk ghandu jkun. Anke l-politici ghandhom dritt ghall-opinjoni taghhom sakemm espress fil-process tal-ippjanar.

Madanakollu dan m’għandux iwassal biex proġett jitkompla jew le skond l-appoġġ Parlamentari li jikseb. Kieku dan hu l-każ allura l-pajjiż jista’ jaghlaq il-MEPA u jħalli f’idejn il-politiċi biex jiddeċiedu. Għandna noqgħodu attenti ħafna milli jkollna sistema fejn ikun il-politiku li jerġa jingħata s-saħħa biex jiddeċiedi. L-imgħoddi għandu jiftħilna għajnejna f’dan ir-rigward.

Anke jekk naslu biex niddeċiedu hekk, irid ikun hemm tibdil fil-liġi peress li l-liġi tagħna hi ċara u d-deċiżjonijiet huma responsabbilta’ tal-MEPA. Huwa kontradittorju li minn naħa jidher li hawn qbil favur proċess tal-ippjanar awtonomu u fl-istess waqt nippretendu li ndaħħlu lill-politiċi biex jiġġudikaw huma, anke permezz ta’ posizzjonijiet ta’ gruppi Parlamentari.

Huma l-NGOs ambjentali li l-aktar li għandhom jiżguraw li l-proċess tal-ippjanar ma jerġax jiġi maħnuq mill-politiċi, għax inkella titnaqqar l-effettivita’ u r-relevanza tal-NGOs stess.

Rebħet l-inċertezza

Fl-elezzjonijiet li saru f’Israel fl-opinjoni tieghi ma rebaħ ħadd..anzi rebħet l-inċertezza! Elezzjonijiet li kienu karatterizzati mill-ġimgħat ta’ azzjonijiet militari li l-Israel wettaq f’Gaza u li wasslu biex biddlu r-realta politika f’Israel.

Għalkemm jidher li l-partit taċ-ċentru, il-Kadima, irnexxielu jzomm maġġoranza minima ta’ siġġu wieħed jew tnejn fil-Parlament, l-oppozizzjoni leminija tal-Likud flimkien ma’ partiti oħrajn li jimmilitaw fil-lemin estrem għandhom bizzejjed siġġijiet biex jiffurmaw Gvern ta’ koalizjoni.

L-akbar theddida gejja mill-fatt li l-partit Israel Beitenu mmexxi minn Avigdor Lieberman, li hu partit radikalment anti-Gharab, gab 15-il siggu biex sar it-tielet l-akbar partit, sahansitra b'aktar siggijiet mill-Labour.

Qed tissemma l-possibilita’ ta' twaqqif ta’ Gvern ta’ unita’ nazzjonali bejn il-partiti l-kbar, għalkemm din hija possibilita’ li ftit irnexxiet fil-passat, u ftit hemm tama li tirnexxi din id-darba.
Is-sitwazzjoni hi tali li kulħadd qed jgħid li rebaħ ! Il-poplu Lhudi jista’ jlesti lilu nnifsu għal ġimgħat t’inċertezza u stennija biex jara kif se tizvolgi s-sitwazzjoni. Li hu zgur hu li din is-sitwazzjoni mhux se tgħin biex jitkomplew l-isforzi ta’ stabbilita’ fir-reġjun. Anzi, nasal ngħid li dan kien rizultat lejn instabilita’ akbar. Jalla li jien zbaljat !

Id-dritt ghall-hajja

Il-bierah inqatlet Eluana Englaro ta' 38 sena f'Udine fl-Italja. Eluana kienet ilha f'coma sa mill-1992 meta kienet involuta f'incident tat-traffiku. Effettivament ma nistax nghid li mietet imma li nqatlet, ghax minn nhar il-Gimgha li ghadda ddecidew li jnehhulha il-pajpijiet li kienu jaghtuha l-ikel. Il-mewt taghha thabret hekk kif is-Senat Taljan kien qed jiddiskuti ligi b'urgenza biex igeghlu lit-tobba jkomplu jitimghuha.Niddejjak li nikteb fuq suggett sensittiv bhal dan.

Difficli hafna tiggudika lil missierha li ilu sa mill-1999 jiggieled fil-Qrati biex ihallu lil bintu tmut minflok ma tibqa tghix fi stat vegitattiv. Min jaf kif ittiekel hu stess minn gewwa jara lil bintu f'dak l-istat. Imma nistaqsi : Huwa gust li l-Istat, f'dan il-kaz il-Qorti ghax kienet hi li ddecidiet, thalli persuna tithalla tmut bil-guh ? Wiehed irid jifhem li dan mhux kaz ta' persuna b'ventilator u allura hekk kif titfighulha tmut, imma thalliet tmut bil-mod bil-guh.


Laqatni l-kumment tal-spokesman tal-Vatikan, Patri Federico Lombardi "Issa li Eluana qeghda fil-paci nittamaw li l-istorja taghha, wara tant diskussjoni, tispingi lil kulhadd biex ifittex l-ahjar toroq biex nakkumpanjaw b'imhabba, b'kura u b'rispett lejn id-dritt ghall-hajja, lil dawk l-aktar debboli".

Forsi din l-istorja ggibna konxji ta' fatt iehor importanti: kemm kellna diskussjoni fuq din il-persuna li thalliet tmut bil-guh, imma kemm ahna indifferenti ghal dawk l-eluf li jmutu kuljum ukoll bil-guh probabilment lanqas fuq sodda imma fi triq. Id-dritt ghall-hajja irrid nahdmu ghalih dejjem u kullimkien.

Tislima f'gheluq il-75 sena

Il-bierah il-grupp Parlamentari mar jaghti l-awguri tieghu lil President tar-Repubblika, Eddie Fenech Adami, f'gheluq il-75 sena tieghu fil-Palazz ta' San Anton. Dan huwa l-ahhar birthday tieghu f'kariga pubblika u ghalhekk hassejna d-dmir li mmorru."

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi pprezentalu plattin tal-fidda bil-kliem "Quddiem Alla u quddiemkom nistgħu ngħidu li dejjem għamilna l-almu tagħna" mnaqqax fuqu. Dan kien kliem li Eddie kien nissel waqt Mass Meeting f'Birkirkara fit-2 ta' Mejju 1982. Il-President deher verament kommoss. Nista nifhem li mhux facli ghalih johrog mix-xena publika wara tant snin ta' hidma u servizz. Persuna li tibqa mnaqqxa b'ittri tad-deheb fl-istorja ta' pajjizna. Politiku li b'determinazzjoni kbira mibnija fuq valuri sodi dawwar id-direzzjoni ta' dan il-pajjiz. Minn pajjiz fi kwazi dittatura fl-1987 rnexxielu jibdlu f'pajjiz modern b'demokrazija shiha u membru tal-familja Ewropea.

Eddie Fenech Adami qal li apprezza l-ħsieb tal-Grupp Parlamentari tal-PN u qal li "għal ħafna snin ħdimna flimkien u tajna mill-aħjar li stajna fiċ-ċirkostanzi kif fhimnihom matul iż-żmien".

Wara l-parti formali nzielna fil-gnien privat tal-President, li kien jixghel bil-gmiel hekk kif harget ix-xemx wara granet shah ta' xita. Ma waqfux lanqas il-battuti helwa bejn il-Membri Parlamentari, hekk u hekk ma tantx ikollna wisq mumenti informali bhal dawn bejnietna. Ha nghidilkom wahda. Ahna u nezlin it-tarag ghal gnien wiehed MP qal lil Jason Azzopardi: "Ara ticcekjax ghandhomx permess dawk it-tables and chairs li ghandu l-President !"

Ghall-erwieh !

Min jistenna, jithenna. Hekk nistħajjel li qed jgħidu r-residenti li joqogħdu fi Triq Sliema, l-Kappara kif ukoll il-mijiet, jekk mhux eluf, ta’ sewwieqa li ta’ kuljum juzaw din it-triq hekk kif f’dawn il-ġranet qed isir xogħol biex din it-triq tkun irranġata.

Bħala deputat li nikkontesta l-elezzjoni ġenerali f’dik il-kostitwenza, kienu jasluli diversi ilmenti dwar l-istat ħazin tat-triq, liema stat kompla jitgħarraq bil-loading tat-trakkijiet matul iz-zmien li kien qed jinbena l-Mater Dei u t-triq kompliet tiddeterjora sew bix-xita qalila li kellna fil-ġimgħat li għaddew. Infatti, dan l-aħħar ergajt gbidt l-attenzjoni fuq dan lill-Ministru responsabbli, Austin Gatt. Irrid nirringrazzja lil Austin tal-azzjoni li ha hekk kif l-ADT inghatat ir-rizorsi finanzjarji biex tagixxi. Irrid ngħid li mhux dejjem huwa faċli li twettaq xogħol fi triq bħalma hi dik u trid element qawwi ta’ ko-ordinazzjoni u ppjanar.

Pero issa x-xogħol inbeda u ninsab ċert li ġaladarba titlesta kulħadd għandu jkun sodisfatt. Apparti x-xogħol fit-triq, ħaddiema mid-Dipartiment tax-Xogħlijiet li jaqa’ taħt ir-responsabbilta’ tiegħi se jibdew ukoll xogħlijiet ta’ biex tinbidel parti sostanzjali tal-bankina kollha tat-triq biex il-proġett ikun wieħed sħiħ, kif jixraq għal triq prominenti kif inhi Triq Tas-Sliema.