Aung San Suu Kyi

Aung San Suu Kyi ghamlet 15 mill-ahhar 20 sena maghluqa f’darha taht il-kontroll tal-militar gewwa pajjizha, Myanmar. Fl-ewwel diskors taghha wara li nhelset jumejn ilu, hi qalet "Jekk irridu notjenu dak li rridu, irridu naghmluh b’mod gust”. Suu Kyi, li kienet rebhet il-premju Nobel ghall-Paci, stqarret li trid tahdem ghar-rikonciljazzjoni demokratika u kompliet tghid “li ma nobghodx lil dawk li cahduli l-liberta’ ghal hafna snin. L-ufficjali militari trattawni tajjeb. Nitlobhom jitrattaw tajjeb anke lill-poplu”.

Diskors qawwi ta’ mara li saret is-simbolu ghad-demokrazija u rezistenza pacifika f’pajjizha, fejn sa llum hu kkalkulat li hemm ‘l fuq minn 2,000 prigunier politiku. Suu Kyi imwielda fl-1945, sfat iltiema ta’ sentejn meta missierha li kien wiehed mill-eroj tal-indipendenza ta’ pajjizha, safa maqtul. Irritornat f’pajjizha wara li studjat f’Oxford u bdiet tmexxi l-partit tal-Opposizzjoni NLD, National League for Democracy. Fl-1990 rebhet l-elezzjoni generali izda ma thallitx tiehu l-Gvern. “Irrid nisma x’irid il-poplu. Tkun tezisti d-demokrazija biss meta l-poplu jikkontrolla l-Gvern. Jien lesta li nkun ikkontrollata mill-poplu”. Kompliet tghid “Il-bazi tal-liberta’ demokratika hija l-liberta’ tal-espressjoni”

Dawn il-kliem ta’ Suu Kyi jinstemghu retorika ghal dawk li jghixu f’pajjiz fejn id-demokrazija hija garantita u xi kultant anke taken for granted. Ghal Suu Kyi, il-granet li gejjin mhumiex facli. Anke ghax waqt li hi kienet imjassra, membri mill-partit taghha stess haduha kontriha li hi “rigida wisq” u ffurmaw partit iehor biex “jippartecipaw” fil-process politiku. L-ewwel ezercizzju taghha jrid ikun dak li tiprova tirbah lura lill-ex kollegi taghha, izda hadd ma jaf kemm se jtawwal dan il-helsien taghha.