Nimmassimizzaw l-ispazji

Din il-ġimgha ġew approvati żewg applikazzjonijiet għall-centri civici u ġonna pubblici f’żewġ lokalitajiet  li għandhom kemmxejn l-istess fiżjonomija, is-Swieqi u San Ġwann.  Żewġ postijiet li twieldu lejn l-aħħar tas-snin sittin u splodew fis-snin sebgħin u tmenin.  Kibru fuq art agrikola.  Is-Swieqi fuq art saqwija u San Gwann (jew kif kien jissejjah qabel L-Imsieraħ) fuq art li fuqha kien hemm bosta irziezet tal-annimali.  Żewg komunitajiet li m’għandhomx  l-għeruq tagħhom f’dik il-lokalita’.  Kollha nies li ġew minn bliet jew irħula oħra madwar Malta u ħafna drabi ssib li sa llum ma għandhomx punt ta’ referenza ma’ xhiex jassocjaw ruħhom, ħlief il-Knisja.  F’Wikipedia s-Swieqi saħansitra tissejjaħ "a dormitory town".

Kien ghalhekk li sa minn meta tfassal l-Pjan Lokali għas-Swieqi kont insistejt li għandna nidentifikaw spazju fejn jista’ jkun provdut centru civiku li jilqa fih l-ufficcju tal-Kunsill Lokali u xi servizzi komunitarji oħra. Ma tantx kien hemm għazliet għax fil-verita’ ftit li xejn fadal art mhux mibnija hemmhekk u art li hi tal-Gvern. Għazilna bicca art fi Triq il-Keffa, li parti minnha kellu sehem minnha l-Gvern. Matul l-aħħar snin fittixna kif bħala Gvern Centrali nakwistaw il-kumplament tal-art li kienet privata, sabiex inkunu nistgħu nagħtu bidu għal dan il-proġett. Ħdimna fuq numru ta’ options, iżda fl-aħħar għazilna dik l-option li tidher lanqas komplikata u li hija prattikabbli biex tiġi fis-seħħ din il-ħolma.

Minn naħa l-oħra għal San Gwann għazilna l-aktar post centrali, eżatt faċċata tal-Knisja Parrokjali fejn sa llum l-parti l-kbira mill-art hi okkupata minn pitch tal-bocci. Biex nagħmlu l-proġett tagħna ovvjament se jkollna nirrillokaw din l-attivita’ f’post ieħor, imma għal dan diġa ħsibna u fil-fatt sibna post alternattiv f’San Ġwann stess. San Ġwann, bħas-Swieqi, huwa lokalita’ dejjem tikber b’popolazzjoni qawwija ta’ familji bi tfal. Kien għalhekk li ħsibna biex nagħmlu dan il-proġett orjentat l-aktar għalihom. 

Fiż-żewg proġetti ħadna ħsieb nagħtu attenzjoni speċjali biex ikun massimizzat l-ispazju rikreazzjonali għall-pubbliku,  fl-istess ħin li jiġi kkreat il-volum mibni għall-faċilitajiet komunitarji. Dan sar possibbli bl-isfruttament ta’ livell differenzjat (split levels).  B’hekk is-soqfa tal-binjiet se jkunu jifformaw parti mill-ispazju rikreattiv għall-familji.

Storm in a teacup

Kmieni din il-ġimgħa l-Onor Leo Brincat sejjaħ konferenza stampa fejn bħas-soltu qabad ifajjar jakkuża  uffiċċjal fil-Ministeru tal-Finanzi li pprova jagħmel pressjoni fuq kumpanija tal-awdituri dwar l-audits tal-Kumpanija Wasteserv.  Verament ipprova joħloq “a storm in a teacup” fl-eqqel tas-sajf.  Irrefera għal ittra tal-Awdituri li nkitbet f’Jannar u li fiha l-Awdituri talbu aktar dettalji u nformazzjoni specifikament fuq l-assi tal-kumpanija Wasteserv sabiex ikunu jistgħu jaċċertaw bis-sħiħ bl-eżistenza u l-valur u tal-istess assi. 

Wara diversi laqgħat u f’konsultazzjoni sħiħa mal-Awdituri, inġabret l-informazzjoni meħtiega u wara verifiki necessarji, il-kontijiet finanzjarji tal-WasteServ ħarġu mingħajr ebda kwalifika mill-istess awdituri f’Marzu li għaddha.  Dan il-fatt stqarrietu l-kampanija tal-awdituri BDO stess.

Mhux veru li kif allega Leo Brincat ma kien hemm l-intenzjoni li l-awdituri jitpoġġew taħt pressjoni biex jibdlu l-opinjoni tagħhom dwar il-finanzi tal-kumpanija.  It-tieni lanqas mhu veru li kif allega Brincat l-kumpanija BDO tneħħew minn awdituri tal-WasteServ.  Kif stqarret il-kumpanija BDO stess, il-kuntratt tagħha ġie saħansitra mġedded għas-sena finanzjarja li jmiss.

Wara c-cahdiet cari u kategorici ta’ din l-allegazzjoni, liema cahdiet ma sarux biss mill-Gvern izda anke mill-kumpanija tal-awdituri stess BDO, jirrizulta b’mod car li l-allegazzjonijiet tal-istess Membru Parlamentari Laburisti huma nfondati.  Għaldaqstant joħroġ car li jew Leo Brincat għaġġel biex jakkuża mingħajr ma mar jiccekja l-fatti, inkella kellu l-fatti kollha iżda għażel li jqarraq. Għal darb’oħra każ ieħor ta’ inkompetenza politika u qerq mill-Opposizzjoni li kapaci biss tkisser u tkun vendikattiva.

Biccerija - Sigurta' tal-Ikel

F’dawn l-aħħar tliett snin fil-Biċċerija sar progress kbir tant li l-Gvern investa maż-€2 miljun fuq diversi xogħolijiet strutturali fil-Biċċerija. Fost l-investiment biżżejjed insemmi li ġiet installata sistema ġdida tar-refriġerazzjoni tas-sitt chillers fejn jinżamm il-laħam.  B’din is-sistema l-ġdida, il-laham li jkun fiċ-chillers jkun jista jilħaq it-temperaturi meħtieġa aktar malajr u se jiġi ffrankat mal-40% konsum ta’ elettriku.  

Infetħet ukoll is-sezzjoni tal-cutting and deboning fejn il-laħam jiġi spulpjat u mqatta biex b’hekk koperattiva bħal dik ta’ dawk li jrabbu l-majjal (KIM) tkun tista’ tbiegħ laħam ippakjat hi stess b’mod dirett u b’hekk il-membri tagħha jkollhom dħul dirett. 

L-investiment massiċċ fl-infrastruttura kien ikkumplimentat mill-introduzzjoni ta’ prattiċi ġodda li daħlu minflok sistemi antikwati li kienu ilhom fis-seħħ fil-biċċerija.  Irrid nirringrazzja kemm lill-management tal-biċċerija kif ukoll lill-ħaddiema u lill-unions li fehmu l-bżonn tat-tibdil, anke f’każijiet fejn il-bidla ġabet magħha ftit uġiegħ ukoll. 

Bħalissa għaddejjin ukoll biex ndaħlu sistema ta` traċċabilita` tal-laħam, fejn matul il-linja tal-qatla, b’sistema komputerizata, tinġabar informazzjoni dwar l-annimal sabiex permezz ta’ tabella li titwaħħhal mal-karkassa, wieħed ikun jista` jkun jaf eżatt mill-liema razzett ikun wasal, kif ukoll informazzjoni dwar min ikun xtara il-laħam. 

Kwalita’ ta’ ħajja aħjar tintlaħaq ukoll b’investiment fil-kwalita’ u s–sigurta’ tal-ikel.  Dan l-investiment fil-Biċċerija huwa biss parti mill-investiment kbir li sar tul il-ħolqa kollha tal-produzzjoni tal-ikel, liema ħolqa tibda mir-razzett. 

Naturalment Malti

Dan l-aħħar jien u l-kollega tiegħi Jason Azzopardi nhedejna process ta’ konsultazzjoni pubblika biex titwaqqaf f’pajjizna marka ta’ kwalità Naturalment Malti għall-Prodotti Agrikoli ta’ Kwalità imkabbra f’Malta. Din il-Marka, li se tkun qed tingħata wara evalwazzjoni minn kumitat għal tal-apposta, għandha l-għan li turi lill-konsumatur il-prodotti ta’ kwalita’ li jitkabru u jsiru f’pajjiżna.

Aħna għandna lussu li l-prodotti agrikoli minn x’ħin jinqatgħu mill-għalqa sakemm jiġu pprocessati, bħat-tadam, jew isib ruħu fuq il-mejda tal-konsumatur jgħaddu biss ftit siegħat.  Dan mhux il-każ f’pajjiżi ħafna akbar minnha fejn minħabba raġunijiet anki ta’ trasport il-prodott idum ferm aktar biex jiġi pprocessat jew biex jasal fid-djar tan-nies. Għalhekk aħna l-Maltin ingawdu minn prodotti agrikoli lokali aktar friski.  Prodotti li ħafna drabi huma mbierka bix-xemx li tikkarga ferm aktar it-togħma. 

L-għażla tal-prodott lokali għandha tkun għalina għażla naturali. Biss ħafna drabi ma huwiex dejjem it-tort tal-konusmatur li ma jagħżilx dak li hu malti. Dan għaliex forsi sa llum qatt ma kien ikun viżibbli biżżejjed b’mod ċar fuq il-prodott li dak li qed nixtri huwa verament Malti u ta’ kwalita’. Għaldaqstant id-dokument li ppublikajna jelenka numru ta’ kriterji li bihom il-prodotti ġenwini Maltin se jkunu jistgħu jibdew jingħataw din it-tikketta li turi b’mod ċar li l-prodott huwa Naturalment Malti. 

Għaqdiet ta’ Produtturi u organizzazzjonijiet rikonoxxuti mill-Ministeru għar-Riżorsi u l-Affarijiet Rurali jistgħu minn issa jibdew japplikaw biex jingħataw din il-marka ta’ kwalità fuq prodotti bħal ħalib frisk, tadam ipproċessat, frott u ħaxix frisk, laħam tal-majjal u tat-tiġieġ eċċ. Fil-futur hemm ukoll il-possibilitá sabiex prodotti tradizzjonali li l-materja prima tagħhom tista’ ma tkunx prodott agrikolu lokali wkoll ikunu jistgħu jibbenefikaw minn din il-marka, bħal ma hi l-ħobża Maltija. 

Biex ihottu

Aktar ma nahseb aktar nikkonkludi kemm il-vot ta’ censura f’Richard Cachia Caruana kien vendikazzjoni. Dan kien vot li qatt ma konna rajna bhalu - vot kontra xo hadd li mhux Ministru u li qed jaqdi lill-pajjiz fic-Civil - vot li holoq precedent. Jekk harget xi haga b'dan il-vot hi taghlima ghall-haddiema kollha tac-Civil: il-Partit Laburista jun kattiv u vendikattiv mieghek jekk ma taqbilx mieghu. Il-Labour ma jinteressahx x’kontribut taghti inti lill-Istat. Jekk il-Partit Laburista ma jaqbilx mieghek, jahsadlek rasek. Ma ghandu l-ebda rispett lejn xoghlok jew familtek. 

Il-Labour ta' Muscat juza l-istess ghodod tal-Labour tas-snin sebghin u tmenin meta l-promotions fic-Civil kienu jinghataw biss lil japrova l-Kazin tal-Labour tal-lokalita’ fejn toqghod u ghall-bqija kien hemm kastigi u transfers. U issa sahansitra aghar: jekk il-Labour ikollu maggoranza fil-Parlament, ikeccik b'semplici vot fil-Parlament. Taghlima ohra li tohrog minn dan il-vot huwa li l-Labour m'ghandu principji ta' xejn – jaghmel biss li jaqbillu. Juza ghall-iskopijiet tieghu anke nies li sal-bierah tghidx kemm ghajjarhom u kasbarhom. Imbaghad, meta nduna li jista' juzhom, nesa l-moral high ground li tant kien jippriedka u ghamilhom l-agenti preferiti tieghu biex jikseb il-poter akkost ta’ kollox u akkost anke ta' principji bazici. X’konsistenza !? L-aqwa l-konvenjenza !

U f’pajjizna, waqt li l-Labour joghxa jhammeg lil Richard Cachia Caruana dwar affarijiet li, kieku kienu minnhom, messu qalhom 15-il sena ilu, il-Gvern immexxi minn Lawrence Gonzi jibqa' ffukat fuq l-aktar hwejeg important ghas-socjeta’ taghna u ghalik: ix-xoghol u l-impjiegi. U l-iffukar ta' Lawrence Gonzi qed jaghti r-rizultati minkejjja d-distrazzjoni li jrid johloq il-Labour hu u jiprova jtellef lill-pajjiz. Bhas-soltu: strategija ta’ distrazzjoni u tfixkil. Il-Labour ghadu l-espert tal-politika ta’ kif thott u mhux kif tibni !

93%

Fi tmiem il-ġimgħa l-oħra mpressjonajt ruħi mhux ftit meta kelli l-opportunita’ niftaħ u nżur il-wirja mtella’ mill-istudenti tal-aħħar sena tal-kors tal-Inġinerija li ttellgħet fl-Universita’ ta’ Malta.  Ħadt gost ninnota l-enfasi ta’ numru ta’ proġetti biex tkun immassimizzata l-enerġija alternattiva  kif ukoll proġetti dwar sistemi li huma maħsuba biex jgħinu u jtejbu l-kwalita’ tal-ħajja ta’ nies li jbatu minn xi diżabilita’.

Kif kelli l-okkażżjoni ngħid fil-ftuħ tal-wirja, il-ħolqien tax-xogħol ma jiġix b’xi bakketta maġika iżda jeħtieg investiment fl-innovazzjoni biex nattiraw industriji ġodda kif ukoll investiment f’inċentivi lill-industrija lokali biex tespandi. Huwa l-ħolqien ta’ proġetti bħal dawk marbuta anke mat-trattament tal-iskart  solidu u likwidu u l-ġenerazzjoni ta’ enerġija nadifa li jkomplu jwasslu biex f’pajjiżna jinħolqu postijiet tax-xogħol ġodda, inkluż green jobs.   Mhux ta’ b’xejn li llum 93% tal-istudenti Universitarji f’pajjiżna jsibu impjieg relatat mal-istudji tagħhom fl-ewwel 3 snin li jigradwaw.  L-għola persentaġġ mill-pajjiżi kollha ewropej huwa tagħna.  Il-medja fl-UE huwa ta’ 76%.

Ħadt gost ninnota wkoll kif fl-aħħar snin l-ammont ta’ studenti li daħlu jistudjaw fil-kors tal-inġinerija żdied minn 8% għal 12% tant li bħalissa fil-Fakulta hemm 400 student, u l-ammont ta’ studenti li komplew jistudjaw post-graduate żdied b’mod sostanzjali tant li fis-sena akkademika 2008/09 kien hemm 3 studenti jagħmlu M.Sc. filwaqt li din is-sena kien hemm 18 il-student. Dan grazzi għar-riforma tal-istipendji fl-2005 li nċentivat lill-istudenti jidħlu fil-kors tal-Inġinerija kif ukoll grazzi għal ħafna boroż ta’ studju bl-iskema STEPS u MGSS li l-Gvern qed jipprovdi lill-istudenti. 

Tennejt  l-apprezzament tiegħi lid-Dekan tal-Fakulta' u lill-lecturers ta’ dak li qed jagħmlu kif ukoll lill-ġenituri li kienu ta’ sostenn għal uliedhom.  Appellajt lill-istudenti biex issa bħala persuni kwalifikati ma jiddejqux jitkellmu ħalli jimbuttaw 'l quddiem bidliet teknoloġiċi li pajjiżna jeħtieġ li jagħmel, liema bidliet xi kultant jispiċċaw jintużaw bħala arma ta’ biża minn ċerti kelliema politiċi.  B’hekk biss ikollna nies kwalifikati li jkunu wkoll aġenti attivi tal-bidla fis-socjeta' Maltija.

PQs

Qed isiru dejjem aktar ta’ spiss l-okkażżjonijiet fejn Deputati tal-Oppożizzjoni jressqu mistoqsijiet parlamentari li jikkonċernaw xogħolijiet f’siti li jaqgħu taħt ir-responsabbilta’ tal-Kunsilli Lokali b’maġġoranza tal-Partit Laburista stess !  Ħarsa ħafifa wrietni li fl-aħħar ftit xhur kelli mhux inqas minn tnax-il każ bħal dan.  Dan juri mhux biss nuqqas ta’ preparazzjoni minn min qed jagħmel il-mistoqsija, iżda fuq kollox  nuqqas ta’ ko-ordinament serju minn Partit li qed jaspira li fi ftit xhur oħra jmexxi l-pajjiż.  

Każ klassiku kienet il-mistoqsija parlamentari li saritli mill-Onor Carmelo Abela dwar l-istat ħażin tal-latrina li hemm faċċata tal-knisja ta’ Marsaxlokk.  Din hi latrina li kienet ġiet devoluta lill-Kunsill Lokali ta’ Marsaxlokk li hu mmexxi minn maġġoranza Laburista.  Jew il-mistoqsijiet parlamentari mill-Onor Marie Louise Coleiro Preca u mill-Onor.Charles Mangion dwar l-istat ta’ abbandun li jinsab fih Ħal Farruġ, li jifforma parti minn Ħal Luqa, meta r-responsabbilta’ tas-sit in kwistjoni hija tal-Kunsill Lokali li wkoll huwa mmexxi minn maġġoranza Laburista.  Ċertifikat mill-aqwa tal-inkompetenza tal-Oppożizzjoni li lanqas taf liema siti huma responsabilita’ ta’ Kunsill Lokali jew tal-Gvern Centrali.  

Prova fuq kollox iżda li l-kunsilli b’maġġoranza Laburista mhumiex iwettqu xogħolhom għaliex qed joħolqu inkonvejent għar-residenti li tellawhom.  Din żgur mhux propoganda tal-PN, għaliex il-garr tar-residenti qed jitwasslu minn deputati tal-Partit Laburista stess.  Ikun ferm aħjar kieku flok iressqu domandi parlamentari, dawn id-deputati jkollhom laqgħat mal-kunsillieri tagħhom stess u jaraw li r-residenti qed jieħdu dak li jistħoqqilhom.  Sa ftit taż-żmien hu l-MLP kellu s-slogan "Il-Partit Laburista jagħmel id-differenza."  Għandhom raġun.  Bihom tmur għall-agħar !

Dulliegħ

Charles Zahra huwa iben familja ta’ bdiewa mill-Għargħur, li waqt l-istudju tiegħu biex jigradwa f’BSc Mediterranean Agro Eco-systems management, għażel li bil-kollaborazzjoni tal-għalliema tiegħu partikolarment Dr Everaldo Attard, jiffoka fuq it-tkabbir ta’ diversi tipi ġodda ta’ dulliegħ għal pajjiżna fosthom dulliegħ seedless. Nhar is-Sibt li għadda flimkien ma’ Charles żort għalqa fil-Għargħur fejn qed isir it-tkabbir ta’ tmien varjetajiet ta’ dulliegħ li numru minnhom qed jitkabru f’Malta għall-ewwel darba. 

Flimkien mad-Diviżjoni tax-Xjenzi Rurali u Sistemi tal-Ikel fi ħdan l-Istitut tas-Sistemi Ambjentali ġewwa l-Universita’ ta’ Malta qed isir dan il-proġett li għandu jiddetermina l- ammonti ta’ lycopene (il-kulur aħmar) u polifenoli f’varjetajiet differenti ta’ dulliegħ. Fl-għalqa tal-familja Zahra u xi bdiewa oħra qed jitkabbar dulliegħ bla żerriegħa matura u għalhekk tista tittiekel biż-żerriegħa b’kollox. Dulliegħ bħal dan qed jinbiegħ mill-Farmers Market ta’ Ta’ Qali u s’issa ntlaqa tajjeb ħafna mill-konsumatur. 

Din ir-riċerka li qed issir għandha l-għan li tiffoka fuq l-aspetti nutruttivi tad-dulliegħ li mhux biss għandu togħma bnina u rifreskanti imma joffri wkoll beneffiċċji għas-saħħa. L-istudji juru li d-dulliegħ hu għoli fil-putassa, nutrient li jgħin biex tiġi ikkontrollata l-pressjoni, jgħin ukoll fiċ-ċirkolazzjoni tad-demm kif ukoll biex jissaħħaħ l-għadam, speċjalment f’nies avvanzati fl’eta’. S’issa r-riċerka qed turi li apparti li d-dulliegħ huwa fost il-frott b’kontenut ta’ lycopene għoli,  bi ftit attenzjoni u iproċessar għaqli, wieħed jista’ jikseb prodotti b’valuri miżjuda fuq dawk tad-dulliegħ innifsu. L-entuzjazmu ta’ Charles huwa eżempju ta’ din ir-realta’ ġdida fejn studenti qed jagħżlu li jkomplu javvanzaw fir-riċerka u l-innovazzjoni fil-qasam agrikolu.